Cảm ơn bạn đã gửi câu hỏi đến hieuluat.vn, Ban tư vấn của hieuluat.vn xin trả lời bạn như sau:
Khái niệm hàng hóa “Made in Vietnam” hay “hàng hóa Việt Nam” có thể hiểu theo nhiều nghĩa khác nhau:
- Thứ nhất: Là hàng hóa có xuất xứ Việt Nam để hưởng ưu đãi thuế quan theo cam kết hội nhập kinh tế quốc tế theo quy định tại Điều 4, Điều 5 và Điều 7 Nghị định 31/2018/NĐ-CP;
- Thứ hai: Là hàng hóa có công đoạn sản xuất tại Việt Nam theo quy định tại Điều 8 Nghị định 31/2018/NĐ-CP;
- Thứ ba: là hàng hóa có thương hiệu của Việt Nam theo quy định tại Điều 79 Luật Sở hữu trí tuệ 2005 và Điều 4 Quyết định 984/QĐ-BCT về thương hiệu quốc gia.
Theo quy định tại khoản 1 Điều 3 Nghị định 31/2018/NĐ-CP thì “Xuất xứ hàng hóa là nước, nhóm nước, hoặc vùng lãnh thổ nơi sản xuất ra toàn bộ hàng hóa hoặc nơi thực hiện công đoạn chế biến cơ bản cuối cùng đối với hàng hóa trong trường hợp có nhiều nước, nhóm nước, hoặc vùng lãnh thổ tham gia vào quá trình sản xuất ra hàng hóa đó".
1. Hàng hóa có xuất xứ Việt Nam
Những trường hợp được xem là hàng hóa có xuất xử từ vùng lãnh thổ nào đó được quy định tại Điều 7 Nghị định 31/2018/NĐ-CP, cụ thể như sau:
Hàng hóa có xuất xứ thuần túy hoặc được sản xuất toàn bộ tại một nước, nhóm nước, hoặc vùng lãnh thổ phải đáp ứng điều kiện:
- Cây trồng và các sản phẩm từ cây trồng được trồng và thu hoạch tại nước, nhóm nước, hoặc vùng lãnh thổ đó.
- Động vật sống được sinh ra và nuôi dưỡng tại nước, nhóm nước, hoặc vùng lãnh thổ đó.
- Các sản phẩm từ động vật sống nêu trên.
- Các sản phẩm thu được từ săn bắn, đặt bẫy, đánh bắt, nuôi trồng, thu lượm hoặc săn bắt tại nước, nhóm nước, hoặc vùng lãnh thổ đó.
- Các khoáng sản và các chất sản sinh tự nhiên, được chiết xuất hoặc lấy ra từ đất, nước, đáy biển hoặc dưới đáy biển của một nước, nhóm nước, hoặc vùng lãnh thổ đó.
- Các sản phẩm lấy từ nước, đáy biển hoặc dưới đáy biển bên ngoài lãnh hải của một nước, nhóm nước, hoặc vùng lãnh thổ, với Điều kiện nước, nhóm nước, hoặc vùng lãnh thổ đó có quyền khai thác đối với vùng nước, đáy biển và dưới đáy biển theo luật pháp quốc tế.
- Các sản phẩm đánh bắt và các hải sản khác đánh bắt từ vùng biển cả bằng tàu được đăng ký ở nước, nhóm nước, hoặc vùng lãnh thổ đó và được phép treo cờ của nước, nhóm nước, hoặc vùng lãnh thổ đó.
- Các sản phẩm được chế biến hoặc được sản xuất ngay trên tàu từ các sản phẩm nêu trên được đăng ký ở nước, nhóm nước, hoặc vùng lãnh thổ đó và được phép treo cờ của nước, nhóm nước, hoặc vùng lãnh thổ đó.
- Các vật phẩm thu được trong quá trình sản xuất hoặc tiêu dùng ở nước, nhóm nước, hoặc vùng lãnh thổ đó hiện không còn thực hiện được chức năng ban đầu, không thể sửa chữa hay khôi phục được và chỉ có thể vứt bỏ hoặc dùng làm các nguyên liệu, vật liệu thô, hoặc sử dụng vào Mục đích tái chế.
- Các hàng hóa thu được hoặc được sản xuất từ các sản phẩm nêu trên tại nước, nhóm nước, hoặc vùng lãnh thổ đó.
2. Hàng hóa có công đoạn sản xuất tại Việt Nam
Theo quy định tại Điều 8 Nghị định 31/2018/NĐ-CP thì hàng hóa có công đoạn sản xuất tại Việt Nam hay còn gọi là hàng hóa có xuất xứ không thuần túy hoặc không được sản xuất toàn bộ tại lãnh thổ của một nước, nhóm nước, hoặc vùng lãnh thổ nếu hàng hóa đó đáp ứng tiêu chí xuất xứ thuộc Danh Mục Quy tắc cụ thể mặt hàng tại Thông tư 05/2018/TT-BCT quy định về xuất xứ hàng hóa. Cụ thể, theo quy định tại Thông tư 05/2018/TT-BCT và Danh mục kèm theo thì phải đạt tỉ lệ tối thiểu 30% hàm lượng giá trị gia tăng trong nội địa trong quá trình tạo ra hàng hóa ở công đoạn cuối cùng để hàng hóa đó được xem là có công đoạn sản xuất tại Việt Nam.
3. Hàng hóa có thương hiệu Việt Nam
Theo quy định của Luật Sở hữu trí tuệ 2005 thì thương hiệu Việt Nam hay chỉ dẫn địa lý là dấu hiệu dùng để chỉ sản phẩm có nguồn gốc từ khu vực, địa phương, vùng lãnh thổ hay quốc gia cụ thể và phải đáp ứng các điều kiện sau::
- Sản phẩm mang chỉ dẫn địa lý có nguồn gốc địa lý từ khu vực, địa phương, vùng lãnh thổ hoặc nước tương ứng với chỉ dẫn địa lý;
- Sản phẩm mang chỉ dẫn địa lý có danh tiếng, chất lượng hoặc đặc tính chủ yếu do điều kiện địa lý của khu vực, địa phương, vùng lãnh thổ hoặc nước tương ứng với chỉ dẫn địa lý đó quyết định.
Ngoài ra, khái niệm thương hiệu Việt Nam được quy định cụ thể tại Điều 4 Quyết định 984/QĐ-BCT về thương hiệu quốc gia như sau:
“Điều 4. Tiêu chí chủ yếu để sản phẩm tham gia Chương trình được bình chọn mang Biểu trưng Thương hiệu quốc gia
Các tiêu chí chủ yếu để sản phẩm tham gia Chương trình được bình chọn mang Biểu trưng Thương hiệu quốc gia bao gồm:
1. Là kết quả của quy trình sản xuất và quản trị kinh doanh hiện đại, đáp ứng các yêu cầu, quy định của các cơ quan chức năng có thẩm quyền trong từng thời kỳ.
2. Được sản xuất và cung ứng bằng công nghệ tiên tiến, thân thiện môi trường, sử dụng nguyên vật liệu trong nước và có khả năng xuất khẩu và thay thế sản phẩm nhập khẩu.
3. Chất lượng sản phẩm được đảm bảo bằng hệ thống quản lý chất lượng tiên tiến và được công nhận theo các quy định của pháp luật hiện hành.
4. Thiết kế và công năng sử dụng có tính ưu việt và sáng tạo.
5. Thương hiệu sản phẩm được đăng ký bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ tại Việt Nam và được sở hữu bởi các doanh nghiệp, tổ chức kinh doanh thành lập tại Việt Nam.
6. Có chiến lược xây dựng, phát triển và bảo vệ thương hiệu; có bộ máy chuyên trách quản trị thương hiệu.
7. Chiếm tỷ trọng lớn trên thị trường nội địa và trong kim ngạch xuất khẩu.
8. Được người tiêu dùng bình chọn.”
Như vậy, để một sản phẩm được coi là “Made in Vietnam thì sản phẩm đó phải thuộc một trong ba trường hợp nêu trên.
