Con cô, con cậu có lây nhau được không? là nỗi băn khoăn của nhiều người hiện nay. Việc kết hôn không chỉ phụ thuộc vào tình cảm, ý chí tự nguyện của các bên mà còn phải tuân thủ đúng quy định pháp luật. Theo dõi bài viết sau để nắm được thông tin chi tiết.
Con cô con cậu là gì?
Con cô con cậu là thuật ngữ được sử dụng trong đời sống hàng ngày, dùng để xưng hô giữa những người trong gia đình với nhau. Cách gọi này ở các địa phương hiện nay vẫn chưa có sự thống nhất, mỗi nơi gọi theo một cách khác nhau. Tuy nhiên về cơ bản có thể hiểu:
Con cô là con của em gái hoặc chị gái của bố.
Con cậu là con của em trai hoặc anh trai của mẹ.
Có thể thấy trong trường hợp này, một bên là họ hàng bên bố và một bên là họ hàng bên mẹ.
Con cô, con cậu có lấy nhau được không?
Để biết con cô, con cậu có lấy nhau được không, chúng ta cần tìm hiểu quy định về điều kiện kết hôn cũng như các trường hợp bị cấm kết hôn.
Theo Điều 8 của Luật Hôn nhân và gia đình 2014, việc kết hôn giữa nam, nữ phải đảm bảo đầy đủ các điều kiện về: Độ tuổi (Nam từ đủ 20 tuổi trở lên, nữ từ đủ 18 tuổi trở lên), sự tự nguyện, năng lực hành vi dân sự và không thuộc một số trường hợp cụ thể bị cấm kết hôn.
Điểm a, b, c, d Khoản 2 Điều 5 của Luật này quy định cấm:
"a) Kết hôn giả tạo, ly hôn giả tạo;
b) Tảo hôn, cưỡng ép kết hôn, lừa dối kết hôn, cản trở kết hôn;
c) Người đang có vợ, có chồng mà kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người khác hoặc chưa có vợ, chưa có chồng mà kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người đang có chồng, có vợ;
d) Kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng giữa những người cùng dòng máu về trực hệ; giữa những người có họ trong phạm vi ba đời; giữa cha, mẹ nuôi với con nuôi; giữa người đã từng là cha, mẹ nuôi với con nuôi, cha chồng với con dâu, mẹ vợ với con rể, cha dượng với con riêng của vợ, mẹ kế với con riêng của chồng;"
Theo quy định này, các trường hợp kết hôn giữa những người có cùng dòng máu về trực hệ, những người có họ trong phạm vi 3 đời đều bị cấm.
Theo Khoản 18 Điều 3 Luật này thì những người có họ trong phạm vi ba đời là những người cùng một gốc sinh ra, có quan hệ huyết thống, gồm:
Cha mẹ là đời thứ nhất;
Anh, chị, em cùng cha mẹ, cùng cha khác mẹ, cùng mẹ khác cha là đời thứ hai;
Anh, chị, em con chú, con bác, con cô, con cậu, con dì là đời thứ ba.
Trường hợp con cô, con cậu như đã nêu ở mục 1, nhận thấy một người là họ hàng bên nội của bố, và một người là họ hàng bên ngoại của mẹ nên không phải là trực hệ, không nằm trong phạm vi 3 đời nêu trên. Như vậy, con cô, con cậu vẫn có thể lấy nhau nếu đảm bảo các điều kiện kết hôn mà pháp luật đã quy định.
Tại sao không được kết hôn trong phạm vi 3 đời?
Pháp luật Hôn nhân gia đình và xã hội đều ngăn cấm việc kết hôn trong phạm vi 3 đời bởi có nhiều hệ quả vô cùng nghiêm trọng có thể xảy ra từ việc kết hôn này, làm ảnh hưởng đến cuộc sống, sự phát triển của con người, cụ thể:
- Con sinh ra bị dị dạng, mắc các bệnh di truyền
Những người kết hôn trong phạm vi 3 đời thì con sinh ra có thể bị dị dạng, quái thai, bị bệnh down hay mắc các bệnh về não bộ, khả năng tư duy phát triển,... Sở dĩ có vấn đề này là do việc kết hôn cận huyết sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho các gen lặn bệnh lý trong cơ thể con người gặp gỡ nhau tạo ra con bị dị dạng hoặc mắc các bệnh di truyền.
Trong khi đó, nếu kết hôn giữa những người xa lạ, khác dòng họ với nhau thì tỷ lệ này rất ít.
- Ảnh hưởng đến chất lượng dân số
Kết hôn trong phạm vi 3 đời tạo nên các thế hệ sau có các bệnh lý di truyền, không phát triển bình thường làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng dân số và việc duy trì nòi giống. Nhận thấy được điều này, pháp luật đã có quy định cấm để mọi người thực hiện, hạn chế tối đa việc kết hôn cận huyết.
- Áp lực xã hội, gia đình
Việc những đứa trẻ sinh ra do kết hôn trong phạm vi 3 đời còn gây áp lực nặng nề lên chính gia đình và cả xã hội. Nhà nước phải đảm bảo các cơ sở vật chất, nguồn nhân lực tại các cơ sở khám chữa bệnh để có thể phục vụ, hỗ trợ người bệnh. Bản thân gia đình tốn thời gian, chi phí để chăm sóc, điều trị trẻ mắc bệnh. Đây quả thực là một gánh nặng mà chúng ta cần nghiêm túc nhìn nhận.
Như vậy, việc kết hôn trong phạm vi 3 đời không chỉ làm ảnh hưởng đến chính các gia đình mà còn cả xã hội. Hiện nay vẫn còn những người dân ở vùng sâu vùng xa, các dân tộc thiểu số chưa thể tiếp cận, hiểu được vấn đề này nên tình trạng kết hôn giữa anh em, họ hàng vẫn diễn ra, làm cuộc sống của họ vốn đã khó khăn nay lại càng khó khăn hơn.
Nhà nước cần có kế hoạch tuyên truyền, phổ biến đến người dân nắm và hiểu rõ quy định này. Mỗi người dân cần nghiêm túc thực hiện quy định pháp luật để có một cuộc hôn nhân hạnh phúc, trọn vẹn nhất.
Các trường hợp bị cấm kết hôn khác theo quy định
Bên cạnh trường hợp cấm kết hôn giữa những người có họ trong phạm vi 3 đời, Điều 5 Luật Hôn nhân gia đình còn quy định cấm kết hôn trong các trường hợp sau đây:
- Kết hôn giả tạo: Là việc lợi dụng kết hôn để xuất cảnh, nhập cảnh, cư trú, nhập quốc tịch Việt Nam, quốc tịch nước ngoài; hưởng chế độ ưu đãi của Nhà nước hoặc để đạt được mục đích khác mà không nhằm mục đích xây dựng gia đình.
Có thể thấy việc kết hôn này không xuất phát từ chính tình cảm, sự tự nguyện của vợ chồng, không vì mục đích xây dựng gia đình mà vì mục đích khác nên bị pháp luật cấm.
- Người đang có vợ, có chồng mà kết hôn với người khác hoặc người chưa có vợ, chưa có chồng mà kết hôn với người đang có chồng, có vợ.
Pháp luật Việt Nam chỉ thừa nhận quan hệ hôn nhân một vợ một chồng có đăng ký theo đúng quy định của pháp luật, nghiêm cấm các trường hợp đang trong quan hệ hôn nhân mà kết hôn với người khác.
- Kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng giữa những người cùng dòng máu về trực hệ: Tương tự như trường hợp kết hôn trong phạm vi 3 đời, trường hợp kết hôn này cũng gây ra hậu quả vô cùng nghiêm trọng, ảnh hưởng xấu tới chính gia đình và xã hội.
- Kết hôn giữa cha, mẹ nuôi với con nuôi; giữa người đã từng là cha, mẹ nuôi với con nuôi, cha chồng với con dâu, mẹ vợ với con rể, cha dượng với con riêng của vợ, mẹ kế với con riêng của chồng.
Với những hành vi vi phạm quy định về kết hôn, Nghị định 82/2020/NĐ-CP đã có quy định xử phạt vi phạm hành chính như sau:
- Phạt tiền từ 3 triệu đến 5 triệu đồng đối với các trường hợp:
+ Đang có vợ hoặc đang có chồng mà kết hôn với người khác, chưa có vợ hoặc chưa có chồng mà kết hôn với người mà mình biết rõ là đang có chồng hoặc đang có vợ;
+ Kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng giữa người đã từng là cha, mẹ nuôi với con nuôi, cha chồng với con dâu, mẹ vợ với con rể, cha dượng với con riêng của vợ, mẹ kế với con riêng của chồng;
- Phạt tiền từ 10 triệu đến 20 triệu đồng đối với các trường hợp:
+ Kết hôn giữa những người cùng dòng máu về trực hệ hoặc giữa những người có họ trong phạm vi ba đời;
+ Kết hôn giữa cha, mẹ nuôi với con nuôi;
+ Lợi dụng việc kết hôn để xuất cảnh, nhập cảnh, cư trú, nhập quốc tịch Việt Nam, quốc tịch nước ngoài; hưởng chế độ ưu đãi của Nhà nước hoặc để đạt được mục đích khác mà không nhằm mục đích xây dựng gia đình.
Nhận thấy pháp luật đã có quy định điều chỉnh cũng như các chế tài xử phạt trường hợp vi phạm quy định về kết hôn nhằm mục đích giáo dục, răn đe, xử lý, với mong muốn người dân sẽ nghiêm chỉnh chấp hành các quy định để có một cuộc hôn nhân, cuộc sống tốt đẹp nhất.
Trên đây là những thông tin trả lời cho câu hỏi Con cô, con cậu có lấy nhau được không? mà chúng tôi cung cấp đến bạn đọc. Nếu còn thắc mắc, vui lòng liên hệ 
19006199 để được hỗ trợ.
Tác giả: Minh Nguyệt 
Chủ đề:
