Gia đình là nền tảng vững chắc của một xã hội, và mối quan hệ giữa cha mẹ và con cái. Gia đình còn đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển và hạnh phúc của mỗi thành viên. Vậy trách nhiệm của con đối với cha mẹ được pháp luật quy định như thế nào? Hãy tham khảo bài viết dưới đây để cùng hiểu hơn.
Quyền của con đối với cha mẹ
Con cái có những quyền đáng kính và quyền lợi đối với cha mẹ, con cái hiểu rõ về những quyền này sẽ giúp tạo nên một môi trường gia đình lành mạnh và ấm cúng. Dưới đây là một số quyền cơ bản của con đối với cha mẹ theo căn cứ theo quy định của khoản 1 và khoản 3 Điều 70, Điều 71, khoản 1 Điều 76 và Điều 90 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014:
Quyền được yêu thương và chăm sóc:
Con có quyền được nhận sự yêu thương, quan tâm và chăm sóc từ cha mẹ. Đây là một quyền cơ bản và thiết yếu để con phát triển nhằm tạo dựng mối quan hệ gắn bó với cha mẹ. Qua việc nhận được sự quan tâm và chăm sóc từ cha mẹ, con cảm nhận được tình yêu thương và an toàn trong môi trường gia đình.
Quyền được phát triển và giáo dục:
Con có quyền được giáo dục và phát triển trong một môi trường an toàn và cảm hứng. Do đó cha mẹ có trách nhiệm đảm bảo con nhận được giáo dục tốt, có cơ hội học hỏi và phát triển các kỹ năng cần thiết để trở thành người tự lập và thành công trong cuộc sống. Ngoài ra, con có quyền được khám phá và phát triển sở thích, ước mơ cũng như tiềm năng của mình dưới sự hướng dẫn và hỗ trợ của cha mẹ.
Quyền được tôn trọng - nghe lời:
Con có quyền được tôn trọng và nghe lời từ cha mẹ. Điều này bao gồm việc đánh giá ý kiến và quan điểm của con, đặt giới hạn và quy định cho con một cách công bằng, hợp lý, và tôn trọng lựa chọn cá nhân của con khi con trưởng thành. Cha mẹ cần lắng nghe và tôn trọng ý kiến của con, từ đó thể hiện sự tôn trọng và tình yêu thương trong cách giao tiếp và đối xử với con.
Quyền biết về nguồn gốc - gia đình:
Con có quyền biết về nguồn gốc gia đình của mình. Cha mẹ nên giúp con hiểu rõ về gia đình, lịch sử và truyền thống gia đình, qua đó tạo điều kiện để con tìm hiểu, kết nối với các thành viên khác trong gia đình. Điều này giúp con xây dựng nhận thức về bản thân cũng như nhận thức về văn hóa và giá trị gia đình.
Quyền được bảo vệ và an toàn:
Con có quyền được bảo vệ và an toàn trong môi trường gia đình. Cha mẹ có trách nhiệm đảm bảo an ninh và sự an toàn của con, bảo vệ con khỏi bất kỳ sự nguy hiểm hay lạm dụng nào. Con có quyền được sống trong một môi trường không bạo lực và không đối xử tàn nhẫn.
Những quyền của con cái đối với cha mẹ như thế nào?
Nghĩa vụ của con đối với cha mẹ
Bên cạnh các quyền thì con cái còn có những nghĩa vụ quan trọng đối với cha mẹ của mình. Dưới đây là những nghĩa vụ quan trọng của con đối với cha mẹ căn cứ theo khoản 2 và khoản 3 Điều 70, khoản 2 Điều 71, khoản 2 và khoản 3 Điều 75 và Điều 111 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014:
Nghĩa vụ quan tâm - yêu thương:
Con có nghĩa vụ yêu thương và quan tâm đến cha mẹ. Điều này bao gồm việc thể hiện tình yêu, sự chăm sóc và sự quan tâm đến cha mẹ mỗi ngày. Con nên thể hiện tình cảm cũng như sự biết ơn đối với những đóng góp và cống hiến của cha mẹ trong việc nuôi dưỡng, chăm sóc con.
Nghĩa vụ tôn trọng - lắng nghe:
Con có nghĩa vụ lắng nghe và tôn trọng lời dạy của cha mẹ. Cha mẹ có kinh nghiệm, kiến thức sâu rộng hơn con, do đó họ luôn mong muốn con học hỏi và phát triển. Con nên lắng nghe những lời khuyên và hướng dẫn từ cha mẹ, đồng thời tôn trọng quyết định và ý kiến của họ.
Nghĩa vụ học tập - phát triển:
Con có nghĩa vụ học tập và phát triển bản thân. Cha mẹ đầu tư nhiều tâm huyết và tài nguyên để con nhận được giáo dục tốt nhất có thể. Do đó con cái nên đặt mục tiêu, nỗ lực trong học tập và phát triển các kỹ năng cần thiết để có thể tự lập và thành công trong cuộc sống. Việc học tập không chỉ là trách nhiệm của con đối với cha mẹ, mà còn là cơ hội để con xây dựng tương lai tốt đẹp cho bản thân.
Nghĩa vụ giữ gìn uy tín gia đình:
Con có nghĩa vụ giữ gìn uy tín và danh dự của gia đình. Con nên hành xử đúng mực và tránh những hành vi gây ảnh hưởng xấu đến uy tín cũng như danh dự của gia đình. Con cần thể hiện lòng tự hào về gia đình từ đó đóng góp tích cực vào việc xây dựng hình ảnh tốt của gia đình trong cộng đồng.
Nghĩa vụ chia sẻ và hỗ trợ:
Con có nghĩa vụ chia sẻ và hỗ trợ cha mẹ trong công việc gia đình. Đây có thể là giúp đỡ trong các công việc nhà, chăm sóc các thành viên khác trong gia đình hoặc đóng góp tài chính trong khả năng của mình. Con cần hiểu rằng sự đoàn kết và hỗ trợ gia đình là cơ sở để gia đình vững mạnh và phát triển.
Con cái cần thực hiện những nghĩa vụ của mình đối với cha mẹ
Nếu vi phạm nghĩa vụ của con đối với cha mẹ sẽ bị xử phạt như thế nào?
Trong quan hệ gia đình, nghĩa vụ của con đối với cha mẹ được coi là một trách nhiệm pháp lý. Việc vi phạm nghĩa vụ này có thể dẫn đến những hậu quả pháp lý và xử phạt tùy thuộc vào quy định của pháp luật và nền hệ hình phạt trong quốc gia.
Cụ thể, hình phạt trong trường hợp vi phạm nghĩa vụ của con đối với cha mẹ có thể bao gồm:
Áp dụng giáo dục
Trong một số trường hợp, khi con không thực hiện đúng nghĩa vụ của mình, pháp luật có thể áp dụng các biện pháp giáo dục theo Điều 42 và Điều 43 Luật Phòng, chống bạo lực gia đình năm 2007. Đây là một cách để giúp con nhận thức và hiểu rõ hơn về trách nhiệm của mình đối với cha mẹ. Giáo dục có thể bao gồm các chương trình giáo dục gia đình, tư vấn hoặc khóa học về quyền và nghĩa vụ gia đình. Cụ thể như sau:
Người có hành vi bạo lực với cha mẹ dù đã bị góp ý trong cộng đồng mà vẫn chưa sửa chữa nhưng không đến mức tra cứu trách nhiệm hình sự thì sẽ được giáo dục tại phường, xã.
Người đã được áp dụng biện pháp giáo dục tại phường, xã mà vẫn tiếp diễn nhưng không đến mức tra cứu trách nhiệm hình sự thì sẽ được đưa vào cơ sở giáo dục.
Đối với cán bộ, công chức có hành vi bạo lực cha mẹ sẽ được người đứng đầu cơ quan giáo dục.
Xử phạt hành chính
Trong trường hợp con vi phạm nghiêm trọng và cố ý từ chối hoặc phá vỡ nghĩa vụ đối với cha mẹ, pháp luật có thể áp dụng các biện pháp xử phạt hành chính lên đến 30.000.000 theo quy định tại Nghị định 144/2021/NĐ-CP. Các biện pháp này có thể bao gồm việc thực hiện công việc cộng đồng, buộc thực hiện các biện pháp sửa chữa hoặc khắc phục hậu quả của hành vi vi phạm.
Truy cứu hình sự
Trong một số trường hợp nghiêm trọng, việc vi phạm nghĩa vụ của con đối với cha mẹ có thể bị xem như một tội phạm và bị xử lý theo quy định hình sự. Điều này áp dụng khi hành vi của con gây hại nghiêm trọng cho cha mẹ, như bạo lực gia đình, lạm dụng hoặc trộm cắp tài sản.
Hình phạt hình sự có thể là án tù, án treo hoặc các biện pháp khác tuỳ thuộc vào quy định của pháp luật. Cụ thể sẽ được tuân thủ và áp dụng theo điều 185 và 186 Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi, bổ sung 2017 như sau:
“1. Người nào đối xử tồi tệ hoặc có hành vi bạo lực xâm phạm thân thể ông bà, cha mẹ, vợ chồng, con, cháu hoặc người có công nuôi dưỡng mình thuộc một trong những trường hợp sau đây, thì bị phạt cảnh cáo, phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm:
a) Thường xuyên làm cho nạn nhân bị đau đớn về thể xác, tinh thần;
b) Đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này mà còn vi phạm.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 05 năm:
a) Đối với người dưới 16 tuổi, phụ nữ mà biết là có thai, người già yếu;
b) Đối với người khuyết tật nặng, khuyết tật đặc biệt nặng hoặc người mắc bệnh hiểm nghèo.”
Quyết định xử phạt và hình thức xử lý vi phạm nghĩa vụ của con đối với cha mẹ phụ thuộc vào quy định của pháp luật gia đình và hình phạt hình sự trong từng quốc gia. Việc tuân thủ nghĩa vụ gia đình là cơ sở để duy trì một quan hệ gia đình lành mạnh và hạnh phúc, đồng thời đảm bảo sự phát triển và sự cân bằng trong xã hội.
Có thể thấy, trách nhiệm của con đối với cha mẹ là một phần quan trọng trong việc duy trì một môi trường gia đình lành mạnh và hạnh phúc. Pháp luật đã định rõ những quyền và nghĩa vụ của con đối với cha mẹ, và vi phạm nghĩa vụ này có thể dẫn đến các hậu quả pháp lý.
Tuỳ theo mức độ vi phạm trách nhiệm của con đối với cha mẹ mà hình phạt sẽ khác nhau.
Bài viết trên đây đã giúp người đọc trả lời được câu hỏi trách nhiệm của con đối với cha mẹ được pháp luật quy định như thế nào? Hy vọng qua bài viết này, bạn đọc có thể hiểu sâu hơn và thực hiện đúng những nghĩa vụ này giúp xây dựng một mối quan hệ tốt đẹp giữa con cái với cha mẹ và tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển cá nhân và gia đình.
Trên đây là thông tin về Trách nhiệm của con đối với cha mẹ được pháp luật quy định như thế nào?. Nếu còn thắc mắc, vui lòng liên hệ trực tiếp đến tổng đài 
19006199 để được tư vấn.
Tác giả: Ngọc Thúy 
