Phạm tội có tính chất chuyên nghiệp là gì?

Phạm tội có tính chất chuyên nghiệp là một tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự. Tuy nhiên, việc xác định thế nào là tình tiết phạm tội có tính chất chuyên nghiệp cũng gặp rất nhiều khó khăn trên thực tế.

Tình tiết phạm tội có tính chất chuyên nghiệp là gì?

Chào bạn, cảm ơn bạn đã gửi câu hỏi cho HieuLuat. Chúng tôi xin giải đáp câu hỏi của bạn như sau:

Phạm tội có tính chất chuyên nghiệp là một trong những tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự được quy định tại điểm b khoản 1 Điều 52 Bộ luật Hình sự 2015. Đó cũng là tình tiết định khung của một số tội phạm như: Tội sản xuất trái phép chất ma túy (Điều 248); Tội gian lận bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp (Điều 214); Tội gian lận bảo hiểm y tế (Điều 215); Tội Sản xuất, mua bán, trao đổi hoặc tặng cho công cụ, thiết bị, phần mềm để sử dụng vào mục đích trái pháp luật (Điều 285),…

Theo quy định của Bộ luật Hình sự 2015:

- Khi tình tiết phạm tội có tính chất chuyên nghiệp là một tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự thì đây là căn cứ quan trọng để Tòa án nhân dân áp dụng mức phạt cuối cùng đối với tội phạm đó (Điều 50 Bộ luật Hình sự 2015).

- Khi tình tiết phạm tội có tính chất chuyên nghiệp là một tình tiết định khung thì đây là căn cứ để xác định khung hình phạt của tội phạm (căn cứ vào từng tội phạm được quy định trong Bộ luật Hình sự mà có tình tiết này là tình tiết định khung).

Hiện nay, chưa có văn bản hướng dẫn chính thức nào về việc xác định phạm tội có tính chất chuyên nghiệp là gì mà chỉ có hướng dẫn cụ thể ở một số tội phạm. Trước đây, theo Nghị quyết 01/2006/NQ-HĐTP, Nghị quyết 01/2010/NQ-HĐTP (hai văn bản này đã hết hiệu lực), phạm tội có tính chất chuyên nghiệp là người phạm tội thỏa mãn hai điều kiện:

- Là người phạm tội cố ý 05 lần thực hiện tội phạm trở lên (không phân biệt đã bị truy cứu trách nhiệm hình sự hay chưa bị truy cứu trách nhiệm hình sự, nếu chưa hết thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự hoặc chưa được xóa án tích);

- Và người phạm tội đều lấy các lần phạm tội làm nghề sinh sống, lấy kết quả của việc phạm tội làm nguồn sống chính.

Theo đó, người phạm tội khi thực hiện tội phạm mà thỏa mãn hai yếu tố trên thì được coi là phạm tội có tính chất chuyên nghiệp.

Kết luận: Bộ luật Hình sự 2015 quy định tình tiết phạm tội có tính chất chuyên nghiệp là một trong những tình tiết tăng nặng trách nhiệm, hoặc có thể là tình tiết định khung tội phạm. Tùy thuộc vào tội phạm bị truy cứu trách nhiệm hình sự mà tình tiết này có thể làm căn cứ để quyết định mức phạt cuối cùng của người phạm tội hoặc là căn cứ để xác định khung hình phạt của tội phạm.

Các tình tiết giảm nhẹ, tăng nặng trách nhiệm hình sự gồm những gì? (Ảnh minh họa)

Phạm tội nhiều lần có phải là phạm tội có tính chất chuyên nghiệp hay không?

Chào bạn, chúng tôi đã tiếp nhận toàn bộ câu hỏi của bạn. Với quy định pháp luật hiện hành, chúng tôi giải đáp cho bạn như sau:

Bộ luật Hình sự hiện hành không có quy định về “phạm tội nhiều lần” mà chỉ có quy định “phạm tội từ 02 lần trở lên”. Đây là một trong những tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự (Điều 52 Bộ luật Hình sự 2015). Phạm tội 02 lần trở lên trong nhiều loại tội phạm là tình tiết định khung hình phạt, ví dụ: (Điều 134) Tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác; (Điều 141) Tội hiếp dâm; (Điều 144) Tội cưỡng dâm người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi,…

Đối với tình tiết phạm tội có tính chất chuyên nghiệp: Đây cũng là một trong những tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự được Bộ luật Hình sự quy định tại Điều 52. Đồng thời, trong một số tội phạm được quy định trong Bộ luật Hình sự 2015, đây cũng là tình tiết định khung tăng nặng cho tội phạm, ví dụ: Tội sản xuất trái phép chất ma túy (Điều 248); Tội môi giới hối lộ (Điều 365),…

Ví dụ: A là một người không nghề nghiệp, chuyên sống bằng nguồn thu thập từ việc trộm cắp. Trong một thời gian ngắn, A liên tiếp thực hiện 05 vụ trộm cắp tài sản có giá trị lớn. Trong trường hợp này, A bị truy cứu trách nhiệm hình sự và phải bị áp dụng tình tiết định khung hình phạt "phạm tội có tính chất chuyên nghiệp".

Tuy nhiên, nếu A có công việc ổn định, chỉ trộm cắp khi thấy người khác để đồ hớ hênh thì dù đã thực hiện 2,3, 4 hay 5 vụ trộm cắp như vậy cũng chỉ được xác định là phạm tội từ 02 lần trở lên.

Dựa theo các căn cứ này cho thấy, phạm tội nhiều lần không phải là phạm tội có tính chất chuyên nghiệp.

Điểm khác biệt giữa phạm tội nhiều lần và phạm tội có tính chất chuyên nghiệp là ở số lần phạm tội, mục đích phạm tội, đã bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội đã phạm hay chưa, cụ thể như sau:

- Phạm tội có tính chất chuyên nghiệp: Người phạm tội thực hiện cố ý phạm một tội từ 05 lần trở lên (không phân biệt đã bị truy cứu trách nhiệm hình sự hay chưa, nếu chưa hết thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự hoặc chưa được xóa án tích thì đều có thể thuộc trường hợp này); Và sử dụng kết quả của hành vi phạm tội là nguồn sống chính cho mình.

- Phạm tội nhiều lần: Người phạm tội đã có từ 02 lần phạm tội trở lên nhưng không thuộc trường hợp sử dụng kết quả của hành vi phạm tội để làm nguồn sống chính cho mình.

Trên đây là giải đáp thắc mắc về phạm tội có tính chất chuyên nghiệp, nếu còn thắc mắc, vui lòng liên hệ  19006199 để được hỗ trợ.

>> Tổng hợp hình phạt trong trường hợp phạm nhiều tội thế nào?

>> Các hình phạt đối với người chưa thành niên phạm tội là gì?